Usa ka family planning officer nangutana sa usa ka asawa kon unsay family planning method nga ilang gigamit. Tubag ni misis, “Calendar method, Ma'am.” “Nganong daghan man lagi mo'g mga anak?” Ingon si misis, “Amo ra mang gihapin ang kalendaryo sa sawog.”
Resulta ni sa kakuwang sa pagpasabot sa nagkalain-laing mga paagi sa family planning, tradisyonal ug moderno. Ang calendar method nahilakip sa traditional methods sama sa rhythm nga mag-agad sa fertile period sa babaye ug sa withdrawal method.
Ang mga moderno nga paagi sa family planning naglakip sa female sterilization, male sterilization, pills, IUDs (intrauterine devices), injectables, condoms, mucus/billings/ovulation methods, standard days method ug lactational amenorrhea method.
* * *
Sumala sa Philippine Statistics Authority (PSA) midaghan ang mga babayeng minyo sa Central Visayas nga migamit sa modern family planning methods gikan sa 29 porsiyento sa 1993 ngadto sa 45 porsiyento sa 2022.
Subay kini sa resulta 2022 National Demographic and Health Survey (NDHS) nga gihimo uban sa pakigtambayayong sa United States Agency for International Development (USAID). Laing nakaplagan sa NDHS mao nga nanaog ngadto sa 2.0 ang total fertility rate (FTR) sa kababayen-an sa Central Visayas.
Kini nagpasabot, matod pa sa statisticians sa gobyerno, nga sa FTR nga 2.0, ang mga babaye nga anaa sa reproductive age, nga nagpangedaron og 15 anyos ngadto 49 anyos, adunay average nga duha ka mga anak sa ilang tibuok kinabuhi.
* * *
Matod pa sa PSA, ang Central Visayas adunay FTR nga 4.4 sa 1993 nga nagpasabot nga ang mga babaye nga naa sa reproductive age makabaton og upat ka mga anak sa ilang tibuok kinabuhi. Ang FTR sa rehiyon nanaog ngadto sa 3.7 sa 1998, 3.6 sa 2003, 3.3 sa 2008, 3.2 sa 2013 ug 2.7 in 2017.
Nalipay niini ang Commission on Population and Development (Popcom ) 7. Apan ang International Strategic Analysis (ISA) sa Luxembourg miingon nga ang pagminos sa mga bata nga mahimugso makaapekto sa ekonomiya kay mosangpot kini sa kakuwang sa mga trabahante, labor shortage.
Apan wa tay kabalak-an daghan pa man ang wa mogamit sa family planning methods. Sama niadtong driver sa taxi nga daghan kaayo og mga anak. Ang iyang gitumbok nga hinungdan mao nga pukawon siya og “jer-jer” sa iyang asawa. Ngano man? Roger man ang iyang ngan.