Bag-o lang nga milabay ang atong selebrasyon sa Pasko. Usa sa mga estorya alang sa mga bata mao nga si Santa Claus moagi sa chimney o panghaw sa mga balay aron mosud sa mga balay ug magdala og regalo sa kabataan. Kon mao, nakahimo ba si Santa Claus sa krimen nga trespassing o trespass to dwelling?
Ang Article 280, Revised Penal Code (RPC), nagkanayon, “Any private person who shall enter the dwelling of another against the latter’s will shall be punished by arresto mayor. If the offense be committed by means of violence or intimidation, the penalty shall be prision correccional in its medium and maximum periods.”
Si Santa Claus sekreto nga mosud sa mga balay agi sa panghaw. Apan supak ba kini sa kabubut-on sa tag-iya sa balay? Sumala sa estorya, gihangop sa tagbalay, ilabi na sa kabataan, ang pagsud ni Santa Claus sa mga balay sa panahon sa Pasko kay magdala man siya og mga regalo. Tungod niini, wa makahimo si Santa Claus sa krimen nga trespassing.
Ubos sa maong balaod, aron mahimo ang krimen nga trespass to dwelling, kinahanglan nga ang pagsud sa usa ka tawo sa usa ka balay supak sa kabubut-on sa tag-iya sa maong balay. Mao kana nga kon ang tag-iya di gusto nga naay mosud sa iyang balay o luna sa yuta, butangan niya og karatola nga “No Trespassing.”
Sa ato pa, aron makahimo si Santa Claus sa krimen nga trespassing, kinahanglan nga ipahibawo sa tag-iya sa balay nga di siya gusto nga mosud si Santa Claus sa iyang balay. Kini tungod kay gigamit sa balaod ang mga pulong “shall enter the dwelling of another against the latter’s will.”
Pananglit gipadayon si Santa Claus sa tagbalay apan nagkalalis silang duha kay wa makauyon sa regalo o gasa nga gidala ni Santa Claus ug pustong pagawson sa tagbalay si Santa Claus, trespassing ba gihapon ang kaso? Kon nakahasol si Santa Claus sa tagbalay, ang kaso nga nahimo mao ang unjust vexation.
Midugang ang maong balaod, “The provisions of Article 280 shall not be applicable to any person who shall enter another’s dwelling for the purpose of preventing some serious harm to himself, the occupants of the dwelling or a third person, nor shall it be applicable to any person who shall enter a dwelling for the purpose of rendering some service to humanity or justice, nor to anyone who shall enter cafes, taverns, inn and other public houses, while the same are open.”
Way nahimong krimen nga trespassing kon ang usa ka tawo mosud sa balay sa laing tawo aron paglikay sa kadaot sa iyang kaugalingon, sa nagpuyo sa maong panimalay o sa laing tawo.
Di usab mahimo ang krimen nga trespassing kon ang tumong sa pagsud sa balay mao ang “rendering some service to humanity or justice.”
Kon ang pagdala ni Santa Claus og mga regalo ilabi na niadtong nanginahanglan matawag nga serbisyong tawhanon, dan wa siya makahimo sa krimen nga trespassing. Si Santa Claus usa ka fictional character apan ang balaod nga atong gihisgotan aplikado sa tanan. (edbarrita@gmail. com)