Gipadayon ang hearing sa House committee on legislative franchises ug committee on good government and public accountability niadtong Hunyo 8, 2020 sa giproponer nga balaudnon nga maghatag og prangkisa sa television network giant nga ABS-CBN. Basta hearing sa Kongreso gani, utingkayon ang tanan, way malilong.
Usa sa gituki sa mga magbabalaod mao ang dual citizenship ni ABS-CBN chairman emeritus Eugenio “Gabby” Lopez III. Samtang gigisa si Lopez sa mga magbabalaod, si Deputy Speaker Rodante Marcoleta mikuwestyon kaniya sa iyang allegiance isip citizen sa Pilipinas ug Estados Unidos.
Apan aron madali, matod pa ni Marcoleta, iyang na lang ipa-recite ni Lopez ang unang linya sa “Panatang Makabayan.” Nakahinumdom pa ba kamo niiini? Kada flag ceremony sa elementary ug sa high school, dunay estudyante nga tawgon aron mo-recite niini.
Samtang naghuwat nga mo-recite si Lopez, nikomentaryo si Marcoleta nga basin gustong motabang kaniya si Congressman Carlos Zarate, usa sa mga supporters sa franchise para sa ABS-CBN. Dinhi nagsugod ang mainitong panaglalis sa duha ka mga magbabalaod. Aron mabugnaw ang duha, gisuspenso ang hearing.
Nganong napawong sa kahanginan ang ABS-CBN? Sa yano nga tubag, ang hinungdan mao nga ni-expire na ang iyang prangkisa ug wa pa ma-renew sa Kongreso. Sa ato pa, way prangkisa, way sibya.
Kini gimbut-an ubos sa Act No. 3846, ang Radio Control Act, nga ni-epekto niato pang 1931, samtang ang Pilipinas ubos pa sa Estados Unidos. Ubos niini ang broadcasting networks nangkihananglan og usa ka congressional franchise aron maka-operate og television ug radio stations.
Ang ABS-CBN nag-operate sukad sa Oktubre 23, 1953. Ang katapusang 25 ka tuig nga prangkisa niini ubos sa Republic Act No. 7966 ni-expire niadtong Mayo 4, 2020. Niluwat ang National Telecommunications Commission (NTC) og cease and desist order batok sa ABS-CBN niadtong Mayo 5, usa ka adlaw human mo-expire ang iyang franchise.
Si retired Supreme Court Associate Justice Antonio Carpio namahayag nga ang makapatingog pagbalik sa ABS-CBN mao ang usa ka prangkisa gikan sa Kongreso. Apan lagi kay ang ABS-CBN usa man sa mga dagkong tinubdan sa balita, impormasyon ug entertainment, di kalikayan nga naglimin usab nii ni ang mga isyu sa kagawasan sa prensa ug libre nga pagpahayag.
Apan sa ato nang giingon, way prangkisa, way sibya. Sama sa laing television giant nga GMA Network Inc. Sumala sa opisyal nga pamahayag sa maong network nga gipatik sa kolum sa atong kaubang kolumnista Bobby Nalzaro, ang maong network, naila kanhi nga Republic Broadcasting System (RBS) Inc. adunay 25 ka tuig nga prangkisa ubos sa Republic Act No. 7252.
/Ang maong prangkisa ni-expire niadtong Mayo 12, 2017. Apan niadtong Abril 21, 2017, na-renew ang prangkisa niini og laing 25 ka tuig, ubos sa RA 10925, 22 ka adlaw sa wa pa mo-expire ang nag-unang franchise. (edbarrita@gmail.com)