Dunay pasiaw sa mga mugna sa huna-huna nga motto sa nagkalainlaing mga armadong kusog. Sama sa Air Force, “No Guts, No Glory.” Sa Marines, “No Retreat, No Surrender.”Sa Army, “No Pain, No Gain.” Apan di palupig ang mga security guards sama ni Sonny Luega ug Rey Manatad sa ilang, “No ID, No Entry.”
Apan nakahibawo ba mo nga gipaluyohan sa Korte Suprema ang “No Sticker, No ID, No Entry” policy sa mga gated subdivision? Mao kini ang unod sa desisyon sa Korte Suprema sa kaso nga Kwong v. Diamond Homeowners (G.R. No. 211353, June 10, 2019), nga sinuwat ni Justice Marvic M. V. F. Leonen.
Sa maong desisyon, ang Korte Suprema niingon nga ang homeowners’ association mahimong mo-regulate sa pagsu’d sa subdivision alang sa kaluwasan ug seguridad sa ilang mga residente, bisan pa kon ang mga kadalanan niini gidonar na ngadto sa local nga kagamhanan. Busa gipatigbabaw ang “No Sticker, No ID, No Entry” policy sa Diamond Homeowners & Residents Association sa Angeles City, Pampanga.
Ubos ning maong policy, ang mga bisita nga magsakay og sakyanan kinahanglan nga mobilin sa ilang identification cards (IDs) sa mga guwardiya sa mga subdivision, ug mahimo nila kining kuhaon inig gawas sa subdivision. Ang mga residente sa subdivision mahimong mokuha og mga sticker sa ilang mga sakyanan ug mahimo silang mosud-gawas sa subdivision nga way ID nga ipakita.
Nagsugod ang maong desisyon sa pag-ingon, “A homeowners’ association may regulate passage into a subdivision for the safety and security of its residents, even if its roads have already been donated to the local government. It has the right to set goals for the promotion of safety and security, peace, comfort, and the general welfare of its residents.”
Gisalindot sa Korte Suprema ang appeal nga gipasaka sa William G. Kwong Management Inc. sa mga desisyon sa Office of the President (OP) nga penetsahan og Marso 24, 2010 ug sa Court of Appeals’ (CA) nga penetsahan og Hulyo 5, 2013 pabor sa homeowners’ association.
Si Kwong adunay tulo ka motel sud sa Diamond Subdivision. Gisupak niya ang pag-screen sa mga bisita kay nakaapekto kini sa iyang negusyo. Gipaboran sa Labaw’ng Hukmanan ang kabalaka sa mga homeowner sa ilang seguridad nga maoy hinungdan nga mipasar ang Konseho sa Siyudad og ordinansa sa 2003 nga nagdili sa pagtukod og mga bag-ong negosyo sa sud sa maong subdivision.
Bisan si Kwong niangkon sa usa ka suwat ngadto sa homeowners association niadtong Agusto 3, 2006 nga nisaka ang mga krimen sa maong dapit ug nisugyot siya nga butangan og mga guard post nga dunay linya sa telepono.
Matod sa Korte Suprema ang Section 31 sa Presidential Decree Number 957 miila nga panginahanglan sa usa ka homeowners’ association ang pag-promote ug pagprotehir sa ilang kumon nga intereses ug sa kaugmaran sa ilang komunidad.
Gihisgutan sa Korte Suprema ang 1989 nga kaso sa Bel Air Village Association Inc. v. Dionisio nga nag-ila sa right of regulation sa mga homeowner alang sa kaluwas ug seguridad ug kaayuhan sa tanang mga residente niini. Samtang sa 1995 nga kaso sa Spouses Anonuevo v. Court of Appeals, ang tag-iya sa public spaces mao ang local nga kagamhanan apan ang “enjoyment, possession and control” naa sa mga homeowner. (edbarrita@gmail.com)