Mokabat sa P230 milyunes nga monetary disputes sa mga trabahante nga nangreklamo ang nahatag sa pagkakaron, sumala sa usa ka opisyal sa pamuo.
Alang sa sunod tuig, usa ka komite ang palig-unon sa rehiyunal nga ahensya sa pamuo nga magpunting lamang sa pagsulbad sa mga panagbangi sa trabahoan.
Ang dakong kantidad nga nahatag sa pagkakaron nagpasabot sa malampusong mga settlement alang sa kapin sa 4,000 ka mga trabahante nga nakigbugno sa mga isyo sa pamuo uban sa ilang mga amo.
Si Director Lilia Estillore sa Department of Labor and Employment Central Visayas (Dole 7) niingon niadtong Miyerkules, Disyembre 27, 2023, nga ang monetary awards nga gipagawas gi-facilitate sugod sa Nobyembre ning tuiga pinaagi sa ilang Single Entry Approach (Sena) nga programa.
Sena
Ang Sena nagsilbi nga usa ka administratibo nga estratehiya, nga nagtanyag sa usa ka paspas, patas, gasto-epektibo, ug dali nga ma-access nga pamaagi aron matubag ang mga isyo ug reklamo nga may kalabutan sa pamuo. Ang nag-unang katuyoan mao ang pagpugong niini nga mga panagsungi nga di modako ug mahimo nang hingpit nga mga panagbangi.
Ang proseso sa SEnA naglakip sa usa ka neyutral nga partido, usa ka SEnA desk officer, nga nagtabang sa mga hingtungdan nga partido pinaagi sa paghatag og tambag, mga solusyon, ug mga alternatibo aron masulbad ang mga isyo ug makab-ot ang usa ka kasabutan.
Sulod sa SEnA framework, ang mga settlement naglangkob sa lain-laing mga monetary claims, sama sa underpayment sa suhol, maternity claims, dili pagbayad sa 13th-month pay, holiday pay, night shift differentials, service incentive leave, ug overtime pay.
Ang pagpaila sa SEnA nagsugod sa Department Order 107-10 ug sa ulahi na-institutionalize pinaagi sa enactment sa Republic Act (RA) 10396 niadtong 2013.
TRABAHO
Mahitungod sa mga kaso, ang opisyal sa pamuo niingon nga ang Dole Tri-City field office, nga naglangkob sa Sugbo, Mandaue, ug Lapu-Lapu, nigawas nga nag-una, nga nihatag og impresibong P199.8 milyunes sa kinatibuk-ang kantidad aron makabenepisyo sa 3,305 ka mga trabahante.
Matod niya gisundan kini sa P16.6 milyunes sa Negros Oriental alang sa 348 ka mga trabahante, P6.2 milyunes sa lalawigan sa Sugbo alang sa 304 ka trabahante, P4.5 milyunes sa Bohol alang sa 129 ka mga trabahante, ug P876,673.44 sa Siquijor alang sa 78 ka mga trabahante.
Sa buwag nga pakighinabi niadtong Disyembre 1, si Estillore nitug-an sa SunStar Cebu nga hangtod karong tuiga, ang agrabyado nga mga trabahante nga nangayo og tabang sa mga ahensya gikan sa lainlaing trabaho.
“Lain-lain. Naay gikan sa BPO (Business Process Outsourcing) industry, naay gikan sa manufacturing, ug naa pud sa construction,” matod niya.
Gihatagan og gibug-aton ni Estillore ang administratibong kabatid sa programa sa paghatag og paspas, walay gidapigan, barato, ug dali nga paagi sa paghusay sa mga panagbangi sa pamuo.
Ang 30 ka adlaw nga mandatory conciliation-mediation nga proseso, usa ka timaan sa Sena, adunay mahinungdanon nga papel sa pagsiguro niini nga mga resolusyon, ingon nga gimando sa RA 10396.
Gitumbok ni Estillore nga kini nga mga kalampusan tungod sa gipahinungod nga mga paningkamot sa Single Entry Assistance Desk Officers nga mikaylap sa lainlaing mga field office.
2024
Atol sa una nga interbyo, si Estillore niingon nga aron matabangan ang daghang mga trabahante nga adunay mga kasungian sa mga boss, naghimo sila og usa ka lahi nga yunit nga gipahinungod aron matubag ang mga kabalaka nga may kalabutan sa Sena.
“Sena is the beginning of crying (of aggrieved workers) and we do not want people will be referred (to other staff) with no settlements made,” siya nipasabot.
Matod niya nga sa sunod tuig, tumong nila nga mas paspas nga masulbad ang mga panagbangi nga may kalabutan sa trabaho ug maabot ang bayad sa mga trabahante nga makatarunganon ug dili lang gamay.
Aron mapausbaw ang accessibility, si Estillore miingon nga ang mga trabahante maka-access sa serbisyo pinaagi sa E-Sena, nga makapahimo sa mga agrabyado sa pag-file sa online nga mga hangyo alang sa tabang pinaagi sa [https://sena.dole.gov.ph/](https://sena.dole. gov.ph/).
Ang mga komperensya sa Sena mahimo’ng ipahigayon halos, sa usa ka sagol nga plataporma, o pinaagi sa tradisyunal nga panag-atubangay.