Ang bag-ong menteryo sa Corazon sa Barangay Sambag, dakbayan sa Bogo, mikaylap sa pipila ka ektarya nga yuta.
Sulod sa daghang dekada, nahimo na kini nga katapusang pahulayan sa liboan ka mga Bogohanon.
Apan, sa usa ka bahin niining lapad nga lubnganan, nahimutang ang usa ka talagsaon nga talan-awon—usa ka pundok sa mga temporaryo nga pasilonganan gianggaan sa mga lumolupyo og “payag-payag.”
Kining simple nga mga estruktura, nga hinimo sa plywood, sin, metal, ug trapal, dili pinuy-anan alang sa mga buhi kondili alang sa mga patay.
Human sa lima ka tuig, kung matapos na ang termino sa paglubong sa menteryo, ang patay’ng lawas kaloton ug ibalhin sa usa ka bone chamber, usa ka proseso nga nagkantidad og P15 mil.
Daghang pamilya ang dili ganahan nga mogasto niini. Para nila, ang maong kuwarta mas maayo nga igasto sa mga buhi.
Mao nga imbis mobayad alang sa bone chamber, gipili nila nga matukod og payag-payag aron adto didto ibalhin ang ilang mitaliwan nga mga mahal sa kinabuhi, usa ka dapit nga libre apan puno sa handumanan.
Si Lando Bentulan, ang daku-daku sa mga caretaker sa menteryo, nga nag-atiman sa bag-ong menteryo sa Corazon sulod na sa 45 ka tuig, nakaila sa matag agianan ug eskina sa lubnganan.
Para niya, ang “Payag-Payag” labaw pa sa usa ka temporaryo nga lubnganan; kini usa ka pamatuod sa debosyon.
Si Bentulan ug ang iyang gamay nga grupo walay hunong nga nagtrabaho aron limpyohan ang lugar ug magbutang og mga suga alang sa Adlaw sa mga Santos ug Adlaw sa mga Kalag, aron luwas kini sa mga bisita bisan sa gabii.
Samtang mikunsad ang kagabhion sa Bogo, ang “Payag-Payag” nagasiga, dili gikan sa dagkong mga lapida o marble nga krus, kondili gikan sa mga kandila nga nagpitik-pitik sa sulod sa gagmay nga temporaryo nga pasilonganan. / Juan Carlo de Vela