Angelie B. Oliveros
Nangka, Boljoon Cebu
Si Seb usa ka batang lumad sa probinsiya, simple, hilumon, ug puno sa damgo. Sukad pa sa iyang pagkabata, nagdamgo na siya nga makakita sa dakbayan. Sa iyang hunahuna, ang siyudad puno sa kahayag, kalipay, ug mga butang nga wala sa ilang baryo sama sa dagkong bilding, modernong sakyanan, lami nga pagkaon, ug daghang duwaan sa park.
Usa ka buntag, gitugotan siya sa iyang ginikanan nga mokuyog sa iyang Tita Palma padulong sa Cebu City. “Para makatilaw sad ka'g kinabuhi sa siyudad,” miingon si Tita. Puno og kadasig si Seb samtang nagbiyahe sakay og bus, mata kay lapad, dili kahulat sa unsay iyang makit-an.
Pag-abot sa dakbayan, misakay sila og taxi. Si Seb, nagsige’g tan-aw sa bintana, murag bata nga bag-ong nakakita og kalibutan. “Tita, tan-awa! Tinuod diay gyud nga taas kaayo ang mga bilding!” Si Tita mitingog og katawa, “Na hala, ayaw lang kalimti nga uban sa kataas, naa sad bay kalalom.”
Sa buntag, ilang unang adtuan mao ang Colon Street. Gikataho ni Tita nga mao kini ang labing daan ug kasikas nga kalsada sa siyudad. Didto, giduol sila sa daghang mga tawo estudyante, tindera, jeepney driver, ug mga manindang street food. Si Seb nabugto sa kakuyaw ug katahap. Kalit lang nga daghang dagway ang misugat sa iyang panan-aw.
Samtang nagsuroy-suroy, hapit na siya mawala sa kadaghang tawo. "Tita!" iyang paningog nga puno sa kabalaka. Dali ra siya nga nakit-an sa iyang tita, apan ang kahadlok nagpabilin. Gikapoy siya sa kusog nga kasaba, sa kalayo sa mga tawo, ug sa kainit nga lain sa ilang baryo.
Nisulay sila og mga street food, tempura, kwek-kwek, ug balut. Lami man, pero gibati ni Seb ang kalain nga kasinatian sa siyudad. Nakakita siya og mga palahubog nga natulog sa kilid, mga bata nga nangayo, ug mga tigulang nga naglingkod sa bangko nga walay balay. Nakit-an niya ang tinuod nga kahimtang sa uban sa siyudad nga dili tanan kahayag, naay kapait.
Sa ilawom sa mga bilding ug adunahan nga tindahan, didto niya nakita ang kasakit nga nagatago. Nahilom siya, nagtan-aw sa kasamok sa Colon. Ug sa kalit lang, iyang giingon sa kaugalingon:
"Abi nako'g nindot gyud ang dakbayan, pero mas malinawon pa diay ang among baryo. Dinhi, daghang palamdag, pero daghan pud ang nag-antos."
Pagkagabii, samtang naglingkod sila ni Tita Palma sa boarding house, miingon siya, “Tita, salamat sa pagdala nako diri. Dako akong nakat-unan. Mas dako pa diay ang siyudad kaysa sa akong damgo pero mas dako sad ang kalisod sa uban.”
Mitubag si Tita, “Mao gyud, Seb. Ang siyudad dili lang kahayag, naa pud ni landong. Pero importante nga makakita ka sa duha. Aron kabalo ka unsay tinuod nga kinabuhi.”
Ug niining gabhiona, si Seb natulog nga mas hamtong ang hunahuna. Ang iyang damgo wala mapapas — pero karon, mas lig-on, mas tinud-anay, ug mas andam sa kamatuoran.
(KATAPUSAN)