HUMAN sa pagbunok sa ulan adtong hapona, gisugdan og tulod ni Roling uban sa iyang ulitawhayng anak nga si Roger ang lamesang may ligid ug ubang mga gamit. Girumbo nila ang linung-ag nga mani sa maong dapit. Duna na silay paboritong puwesto ug tuoron na lang gani kini sa ilang mga kustomer. Mao na kini ang panginabuhi nga namat-an ni Roger, ang kamagwangang anak ni Roling, ug karon kaabag na sa naulahi. Pagkaon ilang ginegusyo. "Pangitaon gyod ang pagkaon sa dapit diin tua ang punsisok sa mga tawo," matod ni Roling. “Mao nga kon sige gani og ulan wa sab mi halin. Kon ulan, sus morag menteryo ang plasa, uy!” Nipadayon si Roling sa pagpasiga gilayon sa ilang dalang gas stove aron sa pagpabukal sa tubig sa steamer diin gitak-ang na ang mga linghod nga puso sa mais.
Ang batan-ong si Roger usa na ka estudyante sa senior high ug nakatabang sa iyang pagtungha ang iyang natigom sa pagpaninda. Pag-abot nila sa ilang puwesto, gimontar sab gilayon niya ang gamayng lamesang kahoy tupad ra sab sa rolling steamer sa mais sa iyang amahan. Gihabwa ni Roger ang iyang bugnawng mga binotelyang tubig gikan sa styro box nga gibutangan og pipila ka putos nga ice. Ug iyang gilumbay ang mga gisingot nga mineral water pagdispli diha sa lamesa. “Giparesan sab nakog tubig ang baligya sa akong Papa. Kay kining mokaon og mais bation man gyod og kauhaw. Labi pa nga nagsagol ang katam-is sa kondens ug kaparat sa cheeze powder. Usahay dunay kustomer nga but-okan. Maong segurado nga mangitag binotelyang tubig nga malad-ok ug maduso ang giusap. Dili na sab molakaw ang kustomer og layo aron sa pagpalit og tubig kay dia na man sa tapad. Mao ni ang inato nga estratehiya sa pamaligya. Dili ra man god paigo ang kakugi ug lahutay kon mao ray saligan. Kinahanglan sab gyod nga listo sab ta maniid ug mopinsar og paagi sa pagpadaghan sa halin, aron sab nga dili ba alkanse ang kahago.”
Yano lang apan ligdong ang panginabuhi nilang Roling ug Roger, ang amahan ug anak nga nagtambayayong pagpas-an sa antog nga yugo sa panginabuhi. Ang pamaligya sa plasa, nakapa-eskuyla sa pito ka mga anak ni Roling pinaagi sa tinanok nga mani. Apan adtong gabhiona, ni-adyas sila sa ilang gitinda. Imbes mani, sweetcorn ilang giluto. Ang paagi sa pagluto mao gihapon ang pag-kadyong o pag-steam. Kon luto na ug may mopalit, tuhogon ni
Roling sa istik nga kawayan ang tibuok puso sa mais pinanitan ug gipahumok sa dakong kalderong may steamer. Dayon pahiran sa gatas kondensada ug budboran og cheeze powder. Ug daog na ang arenola! Apan sugod sa niaging buwan nihit ang mani. Walay makompra gikan sa ilang mga suki nga motumod sa Bagsakan. Ingon pa, tungod kini sa niaging huwaw. Wala makapatubo ang mga nananom og mani sa mga umahan. Ug tungod kay kombate man sa init nga panahon ang mais, maong kini ang ubay-ubay nga naharbes sa mga mag-uuma. Apan dili sab lalim sa abaga ni Roger ang pagpas-an sa sinakong mais nga iyang tabuon gikan sa suki sa iyang papa Roling didto sa terminal sa Robinsons. Mokabat og 70 kilos ang kabug-aton sa kada sako sa anagong sweetcorn. “Sus, mora kog mabalian og bukog inig pas-an nako sa usa ka sako. Mas maayo pang pas-anon ang usa ka sakong bugas kay 50 kilos ra. Di pa gyod sakit sa likod, di sama sa pinuso nga mais nga pwerte ka bagunol ug sakit nga modapat sa likod.”
Apan ugma dunay laing huwaw ug kabug-at ang masinati didto sa plasa. Ug ratsada ang panginabuhi nilang Roling ug Roger. Apektado ilang tinda sa linaing kainit sa panahon. Mando man god sa kinahabugang lingkuranan nga dunay ipatuman nga “clearing” isip pangandam aron ipabarog na ang naplanohan nga class ug desenteng mga kan-anan sa plasa. Ug tungod niini huyhoy ang mga abaga nilang Roling ug Roger. Wa pa nila hisabti kon tam-is pa ba unya ang himalitan nilang sweetcorn ug mani sa plasa. Ulipon ra gyod silang Roling ug Roger sa dagan sa tempo ug huros sa hanging Habagat nga misulod sa plasa nga maoy hinungdan unya sa kaugmaon sa ilang plastik nga arenola. (KATAPUSAN)