NAGPASIDAAN ang Philippine Institute of Volcanology and Seismology-Davao Region (Phivolcs-Davao) ngadto sa publiko nga nga mopabor sa sayantipikong basehan inay sa mga istorya-istorya lang ilabi na sa mga nahitabong kalamidad ug natural nga phenomenon.
Ang pahimangno nahitabo human usa nidagsa ang tone-tonelada nga mga isda sa baybayon sa Barangay Tinoto, Maasim, Sarangani Province sayo sa buntag sa Dominggo, Enero 7, 2024.
Paglabay sa mga adlaw, sayo sa buntag, Enero 9, nitay-og ang magnitude 6.7 nga linog sa Sarangani Island sa Davao Occidental Province nga dunay gilawmon nga 76 kilometros; apan way hulga sa tsunami base sa nakuhang mga datus.
Dunay nagkadaiyang hunahuna ang mga netizens ug mga komento sa mga videos nga na-post sa social media ug nagkanayon nga ang daghang mga isda nga nidagsa sa baybayon sa Maasim maoy indikasyon nga di maayong hitabo moabot - ilabi na ang linog.
Daghang mga naggamit sa Facebook nagpaambit sab sa ilang mga hunahuna.
“Bantog ra nahitabo ni kay basig sinyales to nga naay linog nga moabot,” matud nila.
Si Eduardo Lauron, research specialist sa Phivolcs-Davao nagsulti sa SunStar Davao niadtong Martes sa hapon, Enero 10, nga ang publiko kinahanglan nga mahibawo sa importansiya sa pagsayud sa sayantipikong kamatuoran. Unya iya dayong gisupak ang post nga nagkatag sa social media ug nagkanayon nga ang talagsaong hitabo normal lang kay ang mga isda sensitibo ug ang linog di matagna.
“Mga anomalies regarding sa mga isda, pinag-aaralan na. Mga anomalies ra na kay yung mga animals behaviour mga hyper man na sila compared sa mga tao. We have in-depth study about ani so experts ra gyud makasagot ana,” matud ni Lauron pinaagi sa paghinabi sa telepono.
Kabahin sa insidente, si Zenaida A. Dangkalan, officer-in-charge ug provincial fishery officer sa Sarangani ubos sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) sa Soccsksargen Region nihatag na og tulo ka rason aron nga masusi ang hitabo ug matud pa niya, ang sitwasiyon normal lang.
“Tatlong reasons po ang nakikita natin bakit nangyari ito. Una, season kasi ng lupoy ngayon. Next, it may be merong humahabol na malalaking isda and sa shoreline sila napupunta kasi ‘yong mga malalaking isda hindi na kayang pumunta sa mababaw na portion. And pangatlo, naaakit sila sa liwanag galing sa beaches,” esplikar niya.