NISAKA ang Davao Region sa ikaupat nga ang-ang sa mga rehiyon sa Pilipinas nga dunay labing taas nga gitahong mga kaso sa human immunodeficiency virus (HIV), nagpahimug-at sa nagkataas nga "public health concern" hatud sa "youth vulnerability and persistent stigma".
Base sa datus gikan sa Department of Health (DOH)’s HIV and Aids Surveillance, ang Davao Region karon nisunod na sa Metro Manila (NCR), Calabaron (Region IV-A), ug Central Luzon (Region III) isip nag-una nga magtatampo sa pagtaas sa mga kaso sa HIV sa nasud.
Gikompirma ni Chico Manginsay, community mobilization officer sa Higala Community Center–LGBT Davao City Coalition, atol sa paghinabi sa DXDC RMN Davao nga 306 ka bag-ong mga kaso sa HIV ang natala sa rehiyon sa tunga-tunga sa Enero ug Marso 2025, 6 porsiyento sa kinatibuk-an sa nasyonal. Ang gidaghanon ning maong mga kaso mao ang mga indibiduwal nga nagpangedaron og 15 hangtud 35, nagtumbok ngadto sa "troubling trend of infections" sa mga kabatan-onang Pilipino.
Sumala kang Manginsay, ang pagtaas sa mga kaso tungod sa nidaghan nga "testing services", hinungdan nga daghan nang mga tawo ang masusi kay ang libreng HIV testing nidaghan na. Apan ang "stigma" nagpabilin nga dakong babag, daghan pa gihapon ang nahadlok sa diskriminasyon kung sila masusi nga positibo.
Kini nahisubay sa mas halapad nga "findings" gikan sa local health nga mga pasilidad. Gitaho sa Reproductive Health and Wellness Center (RHWC) sa Davao City ang 117 ka mga kaso sa HIV sukad Mayo 2025. Apan 55 lang niadtong opisyal nga natala sa DOH isip molupyo sa siyudad ang nakadawat og pagpanambal sa nadesignar nga center, sumala ni RHWC nurse Karla Mae Sepulveda-Edjic. Ang panagsumpaki, matud pa niya, gikan sa serbisyo sa RHWC nga makuha sa mga indibiduwal gikan sa silingang mga probinsiya ug kasiyudaran.
Apan bisan pa sa nagkataas nga pagkaamgo ug ang makuha nga mga serbisyo, daghang mga "at-risk individuals" nagpabilin nga nagduha-duha nga mangayo og tabang sa kahadlok nga sila mahukman, usa ka problema nga padayong gikombati sa RHWC.
Si RHWC head Dr. Jordana Ramiterre nagkanayon nga ang center maghatag og komprehensibo nga pag-atiman, apil ang libreng HIV ug STI testing, antiretroviral therapy alang sa nakompirma nga mga pasyente, ug routine blood work. Kini sab ang nag-unang provider sa pre-exposure prophylaxis (PrEP), usa ka pagpanambal sa mga tawo nga makasanta sa high risk sa HIV. Apan pabilin nga limitado.
“We have an adequate supply, but so far, only around 1,000 people have accessed PrEP,” tug-an ni Ramiterre. “We know stigma still prevents people from accessing preventive options.”
Kasamtangan ang RHWC nag-alagad sa 400 hangtud 500 ka indibiduwal matag bulan alang sa HIV testing. Sa pagdasig og dugang mga tawo nga mogawas, gipalig-on sa center ang education campaigns nga nagtumong ilabi na gyud sa mga kabatan-onan ug mga miyembro sa LGBTQIA+ community.
Sa Davao City, tulo ka dagkong pasilidad ang naghanyag og HIV treatment services: RHWC, ang Southern Philippines Medical Center, ug Davao Doctors Hospital, nga nakig-alayon og og trabaho uban sa DOH. Alang sa mga molupyo sa Davao del Norte, ang Davao Regional Medical Center maoy nagsilbing primary treatment hub.
Sa mga rehiyon nga nag-atubang og pagtaas sa mga kaso, gipahimug-atan sa health advocates nga gawas sa pagpalambo sa mga serbisyo, ang pagkambyo og batasan sa publiko nagpabilin nga kritikal aron sa pagtapos sa HIV epidemic. (David Ezra Francisquete)