SUKAD pa niadtong Dominggo, Marso 9, 2025, nagkaguliyang na ang katawhang Dabawenyo sa mga mabasa nila sa social media, mantalaan, ug madungog sa radyo labot sa pagsikop atong pinangga nga kanhi Pangulong Rodrigo R. Duterte sa International Criminal Court (ICC) niadtong Lunes.
Sa social media ug mainstream media, mabasa ug madungog nato ang kasuko sa mga Pilipino nga maoy nakapasilaob sa kasamok tali sa mga dumadapig sa kanhi pangulo ug kasamtangan nga administrasyon.
Sa akong nakita, angay nga mangutana kita sa atong kaugalingon: unsaon nato pagpahiluna sa diskusyon nga patas, malinawon, ug puno sa kasayuran?
Kay sa tinuod lang, dili lalim ang maong isyu, apan ang labing maayong pamaagi sa pagsabot niini mao ang paggamit sa prinsipyo sa peace journalism.
Ang peace journalism usa ka matang sa pamahayag nga nagpalawom sa kasayuran, naglikay sa pagpukaw sa kasuko, ug nag-awhag sa malinawon nga diskusyon, imbes sugnoran ang panagbangi ug pagkabahin-bahin sa mga Pilipino.
Ako kini gihisgutan tungod kay niadtong miaging gabii, akong nadungog sa mga nagkapabana nga lungsoranon nga nagpadayag sa ilang kasuko kay gironda kuno ang balay sa pamilyang Duterte dinhi sa Davao. Suma nila nga lihetimo ang iyang tinubdan sa balita kay sakop sa media ang nag-post sa iyang Facebook.
Sa akong nakita, mas maayo nga ipasabot nato ang halapad nga perspektiba sa isyu. Ipasabot nga ang International Criminal Court (ICC) dili usa ka organisasyon nga nagtinguha sa pagyatak sa tawhanong katungod sa kanhi pangulo.
Kini usa ka internasyonal nga korte nga gitukod aron imbestigahan ang mga pasangil sa paglapas sa tawhanong katungod ug uban pa. Ang ilang tumong mao ang pagpangita og kamatuoran ug hustisya alang sa mga posibleng biktima, dili ang pagpanglutos ni bisan kinsa.
Ang pagpahibalo sa katawhan mahitungod sa maong proseso makatabang sa pagpakalma sa sitwasiyon pinaagi sa pagpasabot nga ang matag akusado adunay katungod sa pagdepensa sa ilang kaugalingon.
Ang panagbangi walay sulbad kung ang kasuko ug kasakit ra ang atong ipadayag. Ang labing maayong tubag sa isyu mao ang paghisgot niini nga hayag ug patas.
Sa ato pa, imbes nga magpasiugda kita og kahadlok, mas maayo nga ato kining hisgutan nga may lawom nga kasayuran ug pagsabot. Ang pagpaminaw sa tanang kampo ug ang pagpasabot sa ilang mga kasinatian makatabang sa paglikay nga mahimong bayolente na mga tawo.
Maayo tingali nga atong ipasabot nga ang imbestigasyon sa ICC dili angay lantawon isip usa ka pagyatak sa katungod sa kanhi pangulo ug soberenya sa nasud sanglit duna may gipasang-at nga kaso.
Sa pagtaral sa ICC, nakaseguro ako nga kung husto ang polisiya sa kanhi pangulo labot sa war on drugs, mahukman siyang walay sala ug makauli siya dinhi sa ato sa labing daling panahon.
Angay natong hinumdoman nga ang kalinaw ug kasayuran mao ang labing maayo nga hinigiban sa pagsabot niini nga isyu. Ug mas maayo tingali nga ipadaplin nato ang politika ning panahona kay mao kini ang makapasamok ug makapaalaot sa atong nasud, mga higala!