DILI gyod paulahi, ug wa’y alakansi basta marukoy nga mosakay kon asa maglunop ang katawhan. Bisan pa’g di motuo’g ginoo ang negosyante, langitnon gihapon iyang pamati labi na’g halinon ang iyang patigayon atol sa usa ka balaanon nga kasaulogan.
Magpista gyod. Samtang galanog ang dakbayan sa Sugbo sa mga tambol ug trompeta sa Sinulog, dayag nga lahos pod sa dunggan ang tingsi sa mga negosyante—ginagmay man kun dinagko ang ilang gibaligya. Kon asa ang tapok, adto pod sila mosum-ok. Wa’y kalainan sa langaw nga gatugdon-tapok sa bisan unsang gatipun-og nga basura.
Panglimpyo intawon, hunahunaa ang mga linabay atol sa pagsaulog sa Sinulog. Mao kini ang gikatahong pahinumdom—“Mind the festival trash”— gikan sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) 7 alang sa mga magduot sa kadalanan aron pagsaksi sa pasundayag inig Dominggo puhon. Ay, sayod baya ta nga makalibat ang kahimtang sa kadalanan inig kabuntag gikan sa Sinulog. Mao ra’g giagian sa panon sa mga hubog—wala’y pagtagad kun kabalaka nga ang tanang gipangwani nga mga sudlanan sa pagkaon ug bisan unsang gipamalit mahimong magdasok sa mga imburnal ug mopasamot sa naandang suliran sa lunop atol sa ting-ulan.
Lutaw kaayo ang komersyalismo. Kini mao’y tataw—ang paghagdaw og ginansya gikan sa bisan asa ug bisan unsang panagtapok, labi na atol sa pista. Maayo unta kon, pwera gaba, dili ta makapangambot kon manginlabot pa ba ang mga tigpatigayon aron abagan ug suholan pod ang mga tigsilhig ug tighipos sa mga basura gikan sa ilang gipamaligya.
Makakwarta pa lang unta ta sa basura, ay, labihan unta natong swertiha. Di baya tiaw nga kapin-kun-kulang diha’y “187 tons of waste collected in the streets” sumala pa sa gimantala gikan sa Sinulog sa niaging tuig. Dili man pod tingali gapasabot nga kon asa magduot ang mga deboto—pananglitan, ang mga Kristyano nga gadasok sa Vatican ug mga Muslim nga gapanon sa Mecca—diha na lang pod sila magpataka og itsa sa basura. Kon kinsa tong makaginansya sa Sinulog, hinaot batonan pod unta ang tulobagon bisan na lang sa paghinumdom sa ilang mga kustomer kon asa hiposon ang angay ilabay. Dayag nga maibanan pod ang mga hugaw kon duna’y igong mga sudlanan kun trash cans nga ipahimutang sa kadagkoan sa dakbayan inabagan sa mga tigpatigayon.
Utang buot, dili unta nato itugot nga ang masantos kana rang mga basurero nga gaantos gumikan sa atong pagkausikan ug pagkahugawan.
(geemyko@gmail.com)