“Aspi king lumang bulaung

bunga ning kimut king gasgas ning kelambatan;

E sirya, dapot pignasan.

Kakalampag la pa ring lakbang

ding talampakan a memyalungan

ketang marayung milabas.

Alang dapat a e pignasan

bista’t mapalyari - e belakan.

Kukulaput ing agi ning anting babagwang

- pamangaynipan,

karing marimlang asyas ning penandit.

Wangis da - bakal king kauran o king tawling bulan.

Pengisnawan nang malalam ning abagat -

at tinabi ning ginupung kaleldo.

Dungus ning dalundum,

ikwa nang mengaplas layun ginalukguk.

Mata ning mamatukbang aldo - mangaslak at tutulari.

Siklaud ka karing gamat ding minunang misapwak.

E ing ketwan o belwan o upaya’t pibandyan;

Ablas mu iti king depatan king minunang panaun.

Dundugan la’t talukyan

ding gulis mu king palad mung wanan.”

~ Miguel Serrano, “Kablas ning Palad”, 02.07.03

***

“O’t nung ating taganang Dyos—o’t ating mibait pakakalulu, masura, mapurul utak, ating kapansanan at parating “malas” king bye?” O’t paburen na ning Dyos ing mangamate lang maranun ding alang kamale-male bingut agyang ala la pang isip, ala la pang kasalanan? O’t e ya patas ing Apung Ginu uling ating mibait masalapi at mabandi kabang asno karakal ding mibait kalulu pa kareng dagis?

E la ditak ding mangutang, e la mu misan mikukutang deni at bala mu alang makapakibat at alang bisang makibat o alang makibalu king pakibat.

Atin mu namang asna kasipag at asna katyagang manintunan a tapat at alang gagawang kapamiraytan dapot e la misasaplala at kamamate da na ing alang wakas para karelang kakalulwan at kasakitan. Sumangid nita, atin namang asna katamad at alang nanu mang agyang kapurit a tyaga at asno kapamirayit keng kapanintunan dang alang kapunan-punan nung e mu wawa dapot misasalapi lang limpak-limpak at kabang bye masalapi la’t mabandi pati na asawa da’t anak.

Balamu ata e ya pin taganang patas ing Apung Ginu at agyang nanan mung mangadi Kayang lalakad pang makasiklod palapit keng dambana Na at tutulu ka pa lwa king pamagparalampu Kaya dapot e Na pa mu rin pagkalub ing pangadi mung kasaplalan. Deng kilala mung e man sisimba, e man mangadi at para karela e de kaylangan agyang ditak ing Dyos at atin pa mu namang lubus lang alang Dyos balat dapot asno kasalapi, maragul la’t masanting bale, atin lang e mu adwa o atlung saken, makapiblas lang mangasanting at imported a signature brands pa. Makapaglakbe la karing miyayaliwang bangsa e mu banwa-banwa nung e bulan-bulan at paruminggwanan mu naman. E wari patas ing Dyos?

Ita ing parating pagkamaten dang pamatulusan deng e mu ditak. Nanu ing pakibat? Ninu ing malyaring makibat? Pati pari o pastor e da balung pakibatan iti. Parati dang pakibat—“Mibabata ka, inang o itung—sisibuknan na ka mu ning Apung Ginu—milabas mu rin yan. King buri nang penandit ning Ginu.”

Mangabaldugan alang makibalu keng pakibat kareng kutang a deta. Mu pin, ati yu karing Banal a Kasulatan ing pakibat at balamu ata e de pa abasa o nung abasa de man e de pa asanak ing kabaldugan na niti. Ding dalise talasuyu ning Ginu balu dang ing pakibat at ing sunis ayti kamatutwanan ing kabaldugan na:

“Nung nanung tenam mu ya mu naman ing pupulan mu.” (Ding Galasyanu¦Dangka 6: Sunis 7) Ding pamagpasyang gewa mu inyang minuna o milabas a panaun nu la man kalambat at mekad akalingwan mu na la ilang mamye aske king kapalaran mu ngeni—marok man o mayap. Ngara pin ding makatwang kabalen: “E ya mamungang mangga ing santul.” Inya pin e ta sukat isipan a e ya patas ing Apung Ginu. Bina ya ping patas, e wari?

Nung pin tinanam ka o dinapat kang kayapan mibalik ita bisa ka’t e bisa at ita bayaran mu bisa ka’t e bisa. Ing lumang diparan ayni mangabaldugan yang mipagkaluban tamung galal o parusa agpang karing sablang mayap o marok a depatan tamu nu man iti anti kalambat.

Ating mangutang mekad at sumabing “O’t pati bingut a alang kamala-male mipaparusan kabang kabait-bait da pamu at ala la pang gewa kapurit mang kasalanan?” Atin yang pakibat ing kutang a yan mu pin kulang na ing space ning Kapisik inya ken namung tutuking palimbag ing pakibat, ne abe.

***

Dake Talabaldugan:

1. milyab (pangdiwa) milablab, mesikan mesilab o biglang milablab o medapug. English – went ablaze, alight, got burned down fast fiercely, on fire, afire, fiery, combusted, ignited. Alimbawa king pamangamit: “Milyab ing are at sipuk a mibalduganan baya ning sigarilyung sinindi ning malasing a ortelanu.”

2. milyari (pangdiwa) meganap, merapat, megawa. English – happened, occurred, ensued, resulted, got done, took place, materialized, arised. Alimbawa king pamangamit: “E sana milyari ing makanyan a pamipate nung inisip na mung migpakumbaba ning balang metung.”

***

MIKASING-KABALDUGANG at MISALUNGAT

KABALDUGANG AMANU TAMU

manaswal – mangulkul bagya gamit ing gamat mu kabud nung tau ya; o nung babi o aliwang kaladwan gamit na ing pambuk o ding kuku na.

manyarul – manaswal gamit ing sarul, piku o sarul a maragul.

manararu – mararapat kareng dayat asikan gamit la ring araru at damulag a ampatan ning ortelanu.

mangulkul – gawang kulkul gamit ing pala, piku, tilusan a dutung o agyang gamat mu kabud.

manalaga – mangulkul bang makagawang talaga.

***

Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com/ mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.