MAS misaka na man hinoon ang gidaghanon sa mga nabuthan og pabuto sa pagsugat sa Bag-ong Tuig itandi sa miaging tuig. Buot ipasabot nga wala pa gyud diay motagam ang pipila sa atong kaigsuonan sa paggamit og pabuto panahon sa Pasko ug Bag-ong Tuig. Mas daghan ang mogamit sa Bag-ong Tuig kay sa Pasko gumikan lagi ning atong pagtuo nga ang buto-buto o saba-saba maoy makapawala sa dimalas. Mga tinuhoan na sa buktot.

Matod pa sa talaan sa Department of Health (DOH 7) nga adunay kapin sa 70 ka mga biktima sa pabuto sa tibuok rehiyon diin ubay-ubay niini ang gikan sa dakbayan sa Sugbo. Mga 50 ra niadtong miaging tuig. Misaka og 30 porsiyento. Kini gumikan kay mas daghan ang gibaligya nga pabuto dinhi sa dakbayan kon itandi sa ubang mga lugar. Pero sa Lapu-Lapu City nga maoy gi-ilang firecracker capital gamay ra man hinuon ang biktima. Marunong ang taga Lapu-Lapu. Tiaw na nimo dihay nagpabuto og Yolanda unya gisulod sa lata. Pagbuto mituasik ang lata nga morag nahimong shrapnel, aw, natusok ang nagpabuto. Putol usab ang kuyamoy sa taga Balamban human mabuthi og whistle bomb.

Unsaon man mikalit man lang og buto ayha mo-whistle.

PALPAK

Maka-ingon ko nga palpak ang kampaniya sa DOH ug sa PNP sa ilang I-was Paputok kay midaghan naman hinuon ang migamit niini sa pagsugat sa Bag-ong Tuig ug mga biktima. I-was Paputok ang DOH ug PNP apan gusto paputok man ang katawhan.

Aber unsa-on man nimo na? Dinhi lang gyud ba nagpakita kon unsa kagahi ang ulo aning mga Pinoy. Pero okey ra man mogamit lagi og pabuto apan gikinahanglan nga responsible ta. Kanang magmatngon nga dili ta mabiktima o makabiktima sa uban labi pa sa mga inosente.

Ako dili pod uyon sa complete ban sa firecrackers kay aduna man usay sektor nga naapektuhan. Mawad-an intawon og kapanginabuhian ang anaa sa firecracker industry.

Dili lang ang mga manufacturer apil na ang anaa manginabuhi diha. Pasagdi na lang nang mga kapitalista kay mga datu man na sila. Ang mga trabahante ug ang middlemen o kanang mga nangangkat. Tiyabaw man gani ang mga dealers nga wala nahalini kay sa ilang pag-angkat considered sold naman diay na. Ila kunong i-stock ug huwaton sunod tuig o ba kaha sa mga espisyal nga okasyon kon adunay mopalit nila. Sus, pagkadilikado ana. Ang mga mo-stock og firecrackers morag nangimbitar og sunog. Be responsible lang gyud unta lagi. (bobby.nalzaro@yahoo.com)