MGA hinabang nga gikan sa gawas sa nasud nga alang pa unta sa Yolanda victims sa Sugbo gipangsunog kagahapon,sa Bureau of Customs human nga gideklarar nga abandonado, ug gikondinar na.

Ang nidonor ug ang gipadad-an wa nibayad og buhis, ug wa usab nikuha og permit nga ma-exempted.

Libuan unta ka mga biktima sa Super typhoon Yolanda dinhi sa Sugbo ang makabenipisyo sa upat ka container vans sa mga relief goods nga gikan sa Belgium, Norway ug adunay gikan sa London, England.

Apan ang maong mga donasyon ang karon maabo na human kagahapon gisugdan na sa pagsunog, diha sa RRDS Petro Chemical Industries Inc. sa Baranagy Umapad, dakbayan sa Mandaue, kay gideklarar na nga abandonado ug nga giingong kasagaran expired ug di na magamit.

Pipila sa mga sud sa mga naablihang container van, sama na lang sa usa nga gikan sa nasud sa Belgium, mao ang mga diaper, mga tambal, used clothing, underwear nga pambata ug pangdagko, ug adunay pipila ka mga kitchenware ug mga duwaan.

Base sa mga gikuptang dokumento sa Bureau of Customs-Cebu, naka-consignee kini sa ABSCBN Foundation, DSV Air and Sea ug Wellmade Motors and Development. Niabot kini niadtong Enero, 2014 pa ug nadeklarar nga gi-abandonar Hunyo sa miaging tuig.

Gipasabot ni Bureau of Customs Cebu district collector Elvira Cruz nga tanang mga imported nga butang gikinahanglan nga mobayad og duties and taxes, ug kon mga donasyon, gikinahanglan mosuwat ang modonar ngadto sa Department of Finance alang na sa pagpangayo og permit nga ma-exempted sa buhis.

“Hindi sya na-process, the donor does not want to pay taxes and at the same time wala siyang permit, wala siyang exemption because the requirement there is to get an exemption from the department of finance... It was not computed (the estimate total amount of the items) because the entry was not filed, hindi sya nabuksan,” asoy ni Cruz

Dugang ni Cruz nga di usab mabana-bana ang balor sa maong mga gipada kay wa’y packing list kon unsay anaa sa sud.

Hinuon gitug-an ni Cruz ug Atty. Kenneth Sesante, acting chief sa law division sa BOC-Cebu, nga adunay napalabang ang Kongreso nga pag-amendar sa balaudnon sa Customs Modernization and Tariff Act (CMDA), pagsulbad sa susamang problema.

Napalabang kini niadtong 2016, apan gipaabot na lang sa BOC ang Implementing Rules and Regulations (IRR) niini.

Tambag ni Cruz sa mga adunay donasyon gikan sa gawas sa nasud: “they should seek for exemption, but under CMDA the new rules, we give them priority, especially now, so kon may mga donations ngayon, Customs will give priority, but they will be the one to initiate their application for exemptions, kami we can help lang to follow-up...Kadalasan hindi nila alam ang mga requirements, sana magkaroon ng website, but this time we are going to work this out na kasi ayaw na natin magkaroon ng ganito, it is just a waste, sayang talaga,”.

Dugang ni Cruz ug Sesante nga di lang usab kini problema sa buhis, apan lakip na usab sa demurrage, kun bayad sa pagkatanggong sa maong mga gipada sa shipyard.

Gitug-an ni Sesante nga kasagaran matag container van, adunay bayad nga P1,000 matag adlaw, ug tungod sa kadugay na sa pagkatanggong niini, maoy usa sa hinungdan nga niatras usab ang mga consignee niini sa pagkuha na sa mga butang.

Gitinguha unta kini nga ihatag sa Dept. of Social Welfare and Development kon DSWD-7, apan gibalibaran na human makita nga expired na kini.

Gipasabot usab nila, nga di usab sila makadirekta og hatag sa maong mga butang sa bisan unsang charitable institution, kon di ipaagi sa DSWD.

“We tried (to give), DSWD-7 already refused, because when they saw it, they are already expired, so we decided to just do the condemnation in order to also clear the yard.. We can’t just donate or give, until they abandon it,” dugang pasabot ni Cruz. Fe Marie D. Dumaboc, Correspondent