Opinyon

Balay-balay, Tubig-tubig: Sumbong sa tinun-an

Children's Legal Bureau (CLB)

Dear Atty. Joan,

Maayong adlaw kanimo ug sa mga magbabasa sa inyong matag semana nga column. Tawaga lang ako nga si Lianne, usa ka magtutudlo.

Ang akong isugilon kanimo bahin sa gisumbong sa akong babayeng estudyante nga nagpangedaron og 13 anyos.

Dunay kapuyo iyang mama nga langyaw. Tulo ka tuig na kini nga ania sa Pilipinas ug wa kini makalarga balik tungod sa pandemiya.

Siya lang ang bugtong nga anak sa iyang inahan ug wala na niya mailhi ang iyang papa.

Maka-alarma gayod ang gisumbong sa akong estudyante. Matod pa niya, gipugos siya og pahubo sa iyang bestida ug gipa-atubang sa camera sa laptop sa pipila ka higayon. Gi-record kuno ang maong video ug dunay gatan-aw samtang hubo siya.

Giesplekaran ra siya sa iyang mama nga kinahanglan nga buhaton niya ang maong pagpakita sa iyang lawas sa camera tungod kay makatabang kini sa ilang galastuan sa matag adlaw, labaw na nga walay trabaho ang langyaw sukad sa pandemiya.

Niabot na ang panahon nga dunay gisulod nga mga butang ang iyang ama-ama nga langyaw sa iyang kinatawo. Kini maoy wala na nga maagwanta sa bata mao nga misumbong na siya kanako.

Gusto unta ko motabang Atty. Joan apan dili nako kadugo ang estudyante. Mahadlok pod ang bata nga mosumbong sa iyang mga paryente.

Gani dili maayo ang performance sa bata sa iyang pagtungha. Ako unta gipatawag ang iyang inahan kabahin ini apan wa gyud kini nagpakita.

Maski sa pagkuha sa modules, ang bata maoy muadto sa tunghaan.

Duna koy pipila ka mga pangutana, Atty Joan. Una, unsaon man nato pagtabang sa akong estudyante nga dili man na nako anak? Ikaduha, duna bay pwede ikaso sa iyang mama ug sa langyaw nga wala man kini gilugos sa iyang ama-ama?

Hinaot nga malamdagan nimo ako, Atty. Daghang salamat.

Imong magtatampo,

Lianne

Dear Lianne,


Una sa tanan maayong adlaw usab kanimo diha Lianne ug salamat sa imong pagsunod niining lindog.

Mahimo ka nga makatabang sa imong estudyante pinaagi sa pagsumbong sa maong hitabo ngadto sa kapulisan ilabi na didto sa Women and Children Protection Desk (WCPD) sa lugar nga inyong nahimutangan. Sila ang motabang sa pag-imbestigar ingon man sa pag-rescue sa imong estudyante uban ang local social worker. Ang kapolisan sab ang gitahasan nga motabang sa pag-andam sa kiha batok sa mga mamumuno sa krimen.

Wala magpasabot nga ang inahan lang o kabanay ra sa biktima ang mahimong mo-file og kaso batok sa mga suspetsado. Tungod kay gikonsiderar nga public crimes ang pagpangabuso sa mga bata, ilabi na sa sekswal nga pamaagi, mahimo ka nga mosumbong sa awtoridad.

Wala sab na magpasabot nga dili na mahimong mapanubag ang mga suspek kon wala makighilawas kini sa biktima.

Ang gihimong pagpahubo sa bata atubangan sa camera sa laptop usa ka porma sa online sexual exploitation of children (OSEC) labaw na nga ang inahan mismo miingon nga dunay kwarta nga makuha sa maong klase sa pagpangabuso. Kini usa ka kalapasan sa Anti-Child Pornography Law.

Ang pagpasulod og butang sa kinatawo sa menor de edad nga batang babaye usa sab ka kalapasan sa Anti-Rape Law. Ang maong pagpangabuso gitawag nato nga rape through sexual assault kon diin ginadili ang pagpasulod og butang sa kinatawo sa usa ka tawo nga walay pagtugot ini.

Mas maayong i-report nimo dayon ang maong insidente sa kapolisan aron matabangan ang imong estudyante sa pagkiha sa iyang inahan ug sa langyaw ingon man ang pagrescue sa bata.

Daghang salamat Lianne sa imong sulat tampo ug hinaot nga matabangan nimo ang imong estudyante subay sa imong tambag.

Imong alagad,

Atty. Joan

Former House Speaker and current Davao del Norte First District Representative Pantaleon Alvarez speaks during the Maisug prayer rally at the Davao del Norte Sports Complex on Sunday evening, April 14, 2024.

House ethics panel find complaint vs Alvarez sufficient

Marcos to certify amendments to Rice Tariffication Law as urgent

Marcos wants old school calendar back by 2025

Marcos not in favor of using water cannon to counter China aggression

Rama: Let LGUs set up own water district